İnsana sonsuz bağımlılığa sıfır tolerans
AYIK YAŞAM NE DEMEKTİR?
Ömür Boyu Ayık Yaşam mümkün
İnsan; bio-psiko-sosyal-manevi bir varlıktır. Bağımlılık; bio-psiko-sosyal-maddi, ancak maneviyatı yok eden bir sorundur ve bir beyin hastalığı olarak tanımlanmaktadır.
Uyuşturucu bedene girer, psikolojiyi yani duyguları dönüştürür ve sosyal hayatı değiştirir. Bir kez denemeyle hayata giren maddenin kullanma sıklığı artar ve sonucunda kişi kullandığı maddenin bağımlısı olur.
Madde bağımlısı bireyin bağımlı olduğu maddeden arınabilmesi, maddenin bedenle ilişkisinin sonlandırılması ile bir başarıya ulaşılacağı inancı en yaygın yapılan birinci hatadır. Bağımlı olduğu maddeyi hiç bırakmaya niyeti olmayan bir insana deli gömleği giydirilse, yeme-içme, uyku ve boşaltım sistemi döngüsü uyuşturucu kullanmadan en az bir hafta, ideal 21 gün sürdürülürse detoks gerçekleşmiş olur. Hapse giren madde bağımlılarının yaşamaya başladıkları hapishane koğuşlarında tam da başlarına gelen zorunlu detoks böyle bir şeydir. Peki ne oluyor da bağımlılar detoks sırasında yaşadıkları fiziksel ağrı ve acılara ve kurtulmanın ağır bedeli ile yüzleşmelerine rağmen ilk fırsatta gidip madde kullanıyorlar?
Bağımlılık ömür boyu süren bir hastalıktır! Aynı zamanda bir aile hastalığıdır. Tam olarak arınmanın bileşenleri birden fazladır. Detoks ile beden arınsa da iyileşmenin gerekli-yeter şartları ihmal edilirse relaps (kayma) yani yeniden kullanım kaçınılmazdır. Bağımlılık yapıcı maddenin dönüştürdüğü imitasyon duyguların elden geçirilmesi elzemdir. Maddenin yaşattığı “geçici iyi olma hali” bağımlı birey için tek bilinen “iyi olma hali”dir. Her insan iyi olma halinin peşindedir. İşte bu nedenle bağımlının madde ile olan ilişkisini maddeyi kötüleyerek sonlandıramayız. Bağımlı bireye, madde etkisindeyken “ne hallerdesin, rezil oluyorsun, insanlıktan çıktın görmüyor musun?” sözleri ve nasihatvari tavırlarla asla yardım edilemez. Bağımlıya nasihat tesir etmez, hele madde etkisindeyken hiçbir söz hedefine ulaşamaz! Bir bağımlı bireye yardımın ilk adımı maddenin etkisinde olmadığı, iki kullanım arasındaki en ayık anında yapılmalıdır. Ben buna “ikna” görüşmeleri diyorum. Ve bir konuşmada, ilk görüşmede ikna olan bir bağımlı ile henüz karşılaşmadım. O yüzden ikna görüşmeleri tahammüllü bir şekilde ondan vazgeçmediğimizi göstererek yapılmalıdır.
En az bir hafta, 10 gün, 21 gün detoksu gerçekleşen bağımlı ile görüşmelere başlayabiliriz. Bağımlı bireye; yetişkin bir insana en baştan emeklemeyi öğretmeyi göze aldığımızı bilerek yaklaşmalıyız. Maddenin sahteleştirdiği yoğun yaşanmış duygular ve sosyal çevresi kendisi gibi bağımlılardan oluşan bir insana yardım etmenin bilinci ile hareket etmek hiç de kolay değildir. Tam da burada aileler bu mücadelede ne kadar da yalnız olduklarını fark ederler. Zira, ülkemizde detoks yapan AMATEM klinikleri sonrası, bağımlı bireylerin gerçek duyguları ile sağlıklı sosyal çevrelerini inşa edecekleri bir sistem, rehabilitasyon alt yapısı yoktur. Benzer çalışmalar varsa da yetersizdir. Ayrıca AMATEM’lerin sayısı ve yatak kapasiteleri son yıllarda artmış olsa da bu artış uyuşturucu sorunu artışı ile doğru orantılı değildir. Zar-zor ikna edilen bağımlı insanlarımıza üç ay, beş ay sonra gel denilebilmektedir.
Arınmanın bir hayat tarzı haline gelmesi ve bağımlının kaymaması için sosyal hayatın düzenlenmesi kalıcı iyileşmenin şartıdır. Bağımlı bireyde ayık hayatının meleke halini alabilmesi, ona unuttuklarının hatırlatılması ya da madde etkisindeki hayatı sebebiyle hiç öğrenmediklerinin öğretilmesi ile mümkün olacaktır. Düzenli uyku ve beslenme disiplini en başta ele alınmalıdır. Maddeyi bırakan bireylerin yaşadıkları, maddesiz yaşamın sebep olduğu kaygı, depresyon gibi rahatsızlıkların azaltılması için bir meşguliyet terapi yöntemi olarak egzersiz yapmaları tavsiye edilmektedir. Madde bağımlısı bireyin ayık yaşamda kalabilmesi 1 gününün düzenlenmesi ile başlar. Yarım kalan okuluna devam etmek ya da çalışacağı işin sorumluluğunu almak bağımlı bireyin sosyal hayatının düzenlenmesi ve disipline edilmesi ile mümkündür. Bunun için de her bağımlı bireyin detoks sonrasında sosyal hayatının yeniden inşası için bu desteği bulacağı bir ortama ihtiyacı vardır. Tüm tecrübeler göstermiştir ki bağımlı bireyin yakınları ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar bu süreçte bağımlı sevdiklerine yaptıkları her yardım eksik kalmaktadır. Eksik kalmasının birinci nedeni profesyonel olmamaları ve yaşadıkları çevrenin aynı zamanda bağımlı olunan çevre olmasından kaynaklı olmasıdır.
Anılan bu nedenlerle bağımlılık ile mücadelede detoks sonrası bağımlı bireyin yeni hayatına hazırlanacağı bir kamp ortamında bulunması, bahsedilen disiplinin zemini olacaktır. Düzenli spor/egzersiz ve beslenme; uyku düzenini sağlar, bunun yanı sıra; 24 saati planlanan ve buna uyum gösteren bağımlı bireyin özdenetim ve özgüvenini yeniden kazanması sağlanır. Bağımlı bireylerin bir nevi yeni yaşamlarına hazırlık kampı olacak bu oluşumlarda geçirilecek süre, kullanılan maddelere, kullanım süresi ve kişinin özelliklerine göre değişkendir. Çünkü genel geçer kurallar olmakla birlikte bağımlılık tedavisi kişiye özel bir planlama gerektirir.
Vazgeçmemek, tahammüllü olmak er ya da geç her bağımlıyı kurtarır…