İnsana sonsuz bağımlılığa sıfır tolerans
GÖRKEM’Lİ BİR YAŞAM MÜMKÜN
GÖRKEM
Bağımlılık, sadece bireyin değil, aynı zamanda ailelerin, hatta toplumun da etkilendiği karmaşık ve çok boyutlu bir sosyal sorundur. Bu sorunun çözümü için bağımlı bireyin ve ailesinin etkin bir biçimde sürece katılmasını, farkındalık kazanmasını ve destek mekanizmalarının etkili bir şekilde kullanılmasını gerektirir. Zira bağımlılık; bir aile hastalığıdır. Bu gerçekten yola çıkarak hayata geçirdiğimiz “GÖRKEM'Lİ BİR YAŞAM” yaklaşımında yol haritamız, planımız, idealimiz olan ‘GÖRKEM’kavramı, bağımlı birey ve ailelerine özgün bir rehberlik amacı taşır. “Görkem” kelimesi Türkçede; ihtişam, gösteriş, büyüklük ve etkileyicilik anlamlarına gelir. Her insanın doğuşu görkemli bir olaydır ve her insanın kendine özgü bir görkemi vardır. Bağımlılar, bağımlı oldukları maddeler sebebiyle var olan görkemlerinin üzerini bir süre bu sorunla kaplarlar, işte yapılması gereken bu gereksiz kaplamayı el birlik söküp atmaktır.
GÖRKEM yaklaşımı, şu altı temel ilkeye dayanır:
Gör
Sorunun farkına varmak, gerçeği kabul etmek ve onu inkâr etmeyi bırakmak çok önemli bir başlangıçtır. Bağımlılıkla başa çıkmanın ilk adımı, sorunla yüzleşmekten geçer. Aileler, sevdikleri kişinin yaşadığı problemi göz ardı etmek yerine, onu tespit etmeli ve kabul etmelidir. Aynı zamanda aile üyeleri her anlamda birbirilerini hem gözle hem de kalple görebilmelidir.
Önemse
Sorunun ciddiyetini kavramak ve buna uygun adımlar atmak şifaya vesiledir. Bu aşama hem bağımlı birey hem de aileler için kritik bir farkındalık düzeyi gerektirir. “Bu sadece bir dönem” diyerek hafife almak yerine, önlemler almak önemlidir. Bir dönem değil bir ömür süren bir hastalık/sorundan bahsediyoruz, sorunu önemsemek çözüm yollarını bulmak için gerekli bir davranış biçimidir.
Rahatınızı boz
Değişim için konfor alanından çıkmak hem aile hem de bağımlı birey için gereklidir, hiç kimse aksiyon almadan değişemez, dönüşemez. Bağımlılık süreci genellikle birey için ‘bildiğini okumak’ olan bir dönemdir ve sağlıklı olmayan dinamiklere dayanır. Bu dinamiklerin değişmesi, uzun vadede çözümün temelini oluşturur. Bağımlı, sıkılmayı ve sabrı öğrenmeyi göze almadan iyileşemez, yalnızca haz merkezli yaşamak isteğinin değişmesi tam anlamıyla rahatını bozmak demektir.
Katıl
Sürece aktif olarak dahil olmak, uzman yardımı almak ve destek gruplarına katılmak, şifaya vesile olacak her eyleme gönüllü iştirak etmek bağımlı birey ve ailesi için doğru adımlardır. Aileler, sadece bağımlı bireyin değil, kendi değişimlerinin de çözümde etkili olduğunu anlamalıdır. Aile üyeleri bilgilerini artırmak için birçok faaliyete katılım göstermelidir.
Engelle
Bağımlılık yapan maddelere ve davranışlara erişim yolları kısıtlanmalıdır. Bu, fiziksel önlemler kadar psikolojik destek ve çevresel değişiklikleri de kapsar. Bağımlılığı besleyen sosyal ağlardan kurtulmak için bağımlı bireyin ilişkilerini gözden geçirip zararlı olanları engellemesi ayık yaşamı için olmazsa olmazdır.
Mücadele et
Kalıcı bir değişim için kararlı ve sürekli bir çaba sarf etmek, bisiklet sürmeye benzer, her an pedallamak gerekir. Bağımlılıkla mücadele, anlık bir çözümden çok, bir yaşam boyu devam eden bir ayık yaşam yolculuğudur.
GÖRKEM ve AİLE
Görkem felsefesi bağımlı bireyi kurtarmak için aile ile çalışmak, ortaklık yapmak anlamına gelir. Aileler başlarda genellikle ya çaresizlik hissi ya da sorunu inkâr etme eğilimindedir. Görkem yaklaşım tarzı ailelerin her an bilgilerini artırarak, sorun karşısında özgüvenli olmalarını sağlamaktır. Onlarla da düzenli görüşmeler yaparak ayık yaşamın çocuklarının normali olması ve tıkandıkları kısır duygusal döngüden kurtulmaları için bir yol haritası sunmak demektir.
Bağımlı bireyin değişimi için ailelerin destekleyici ama sınır koyabilen bir yaklaşım benimsemesi hayati önemlidir. Ailenin çocuğunun uyuşturucu parasına adeta sponsor olmaması için tavizsiz bir duruş ve plan sahibi olmasının gerektiği aileye en başta benimsetilen mücadele başlığıdır. Görkem, böyle yaparak kullanıma yardımcı olan ebeveynlerin, kurtarıcı rol model olmaya geçişlerini teşvik etmiş olur. Değişimin yalnızca bağımlı bireyin meselesi olmadığını kavrayan aileler çocuklarını kurtarabilmektedir. Rahatını bozmaktan korkmayan aileler, değişim sürecini kabullenir ve bu sürece aktif olarak dahil olur. Bu cesaret hem bireyin hem de ailenin birlikte iyileşmesi demektir. Görkemin “katıl” ilkesi, ailelerin aynı acıyı paylaşan aileler ile temas etmesini tavsiye ederek onları sorunla baş başa kalmaktan kurtarır. Böylece destek grupları ve profesyonel yardımlarla toplumsal iyileşmenin bir parçası olurlarken, sosyal sorun olan bağımlılık meselesiyle de topyekûn mücadele etme şuuru elde etmiş olurlar.
Bağımlılıkla mücadele, bireylerin ve ailelerin birlikte yürütmesi gereken zorlu bir yolculuktur. Görkem yaklaşımı, bu süreçte hem birey hem de aile için bir yol haritası sunarak, değişim ve iyileşme sürecine özgün bir perspektif kazandırır. Çözümün bir parçası olmak isteyen aileler, bu ilkelere bağlı kalarak bağımlı bireyin yeniden anlamlı bir yaşam inşa etmesine yardımcı olabilirler. Bir elin nesi var, iki elin sesi var demiş atlarımız, haydi birlikte ses çıkaralım ki çocuklarımız görkemlerini kaybetmesin, kaybedenlerse geri kazansın…
Zafer Ercan